Ο Έλον Μασκ υποσχέθηκε να κατασκευάσει ένα διαστημόπλοιο που θα έβαζε ανθρώπους και φορτία σε τροχιά της Γης με το ένα εκατοστό του τρέχοντος κόστους ανά κιλό και ακόμη και να επιτρέψει στους ανθρώπους να δημιουργήσουν μια αποικία στον Άρη. A great many people were seduced by the idea, including me.
Ωστόσο, το έργο του καθυστερεί πολύ και τώρα ο Βρετανός ανεξάρτητος δημοσιογράφος Will Lockett, γράφοντας στον ιστότοπο Medium, χαρακτήρισε τον Musk (σε ελαφρώς λιγότερο βάναυση γλώσσα) ως αποτυχία και απάτη.
Βασικά, ο Lockett λέει ότι το «Starship», ο πύραυλος δύο σταδίων βαριάς ανύψωσης που ισχυρίστηκε (από τον Musk) ότι ήταν μια επαναστατική πρόοδος στις διαστημικές πτήσεις, είναι μια κακώς κατασκευασμένη μηχανή που δεν μπορεί ποτέ να λειτουργήσει καλά.
Το τελευταίο του άρθρο για αυτό το θέμα, με τίτλο «Το SpaceX Keeps Proving My Little Starship Theory Right», είναι για το αξιοσημείωτο ατύχημα στο Starbase του Musk το περασμένο Σαββατοκύριακο που κατέστρεψε το Super Heavy Booster 18. Σκοπός ήταν να σηκώσει το πρώτο «Έκδοση 3» Starship από το pad, αλλά τώρα το ξαναβγάζουν και το ξαναβγάζουν με ένα άλλο.
Και εδώ είναι το θέμα. The reports said Booster 18 had ‘exploded’, but it was a very soft explosion because the vehicle had no fuel in it. Ήταν απλώς μια δοκιμή πίεσης των Composite Overwrapped Pressure Vessels που αποθηκεύουν διάφορα αέρια ή υγρά στον πύραυλο (όχι καύσιμο για τους κύριους κινητήρες). But the pressure they put on the tanks ruptured them.
Προφανώς θα δοκιμάζατε τις δεξαμενές με κάπως υψηλότερη πίεση από αυτή που τρέχουν συνήθως – αλλά όχι με πίεση που τις σκάει σαν σκασμένο μπαλόνι. Θα το κάνατε σε ίσως 1,5 φορές τη σχεδιασμένη μέγιστη πίεση, απλώς για να βεβαιωθείτε ότι οι δεξαμενές είναι αρκετά ισχυρές ώστε να αντέχουν σε κάθε μέτρια υπερπίεση που μπορεί να συναντήσουν. Αλλά αυτή τη φορά - μπαμ!
Στην πραγματικότητα, υπήρξαν πολλά κτυπήματα. Το αρχικό βήμα του Μασκ έλεγε ότι το Starship θα μπορούσε να ανυψώσει 100 τόνους στη Χαμηλή Τροχιά της Γης (LEO), αλλά πέντε από τις 11 εκτοξεύσεις μέχρι στιγμής έχουν καταλήξει σε εκρήξεις και καμία δεν έχει μπει ακόμη σε τροχιά. In fact, SpaceX has already blown through an unplanned Version 2 of the rocket and January will see the first flight of Version 3.
Each version is lighter and more powerful than its predecessor, which suggests that someone got the original calculations wrong. Όπως το έθεσε ο Lockett, «ο Musk υπερεκτίμησε με άγνοια πόση ώθηση θα μπορούσαν να δημιουργήσουν οι πύραυλοί τους (σε κωμικά επίπεδα) και υποτίμησε κατάφωρα πόσο ένας πύραυλος θα έπρεπε να ζυγίζει αυτός ο γίγαντας».
Η τυπική δικαιολογία για όλες αυτές τις εκρήξεις είναι η προτίμηση του Musk για την «επαναληπτική μέθοδο δοκιμής», στην οποία δοκιμάζετε την καλύτερη εικασία ενός σχεδίου, μαθαίνετε γιατί απέτυχε, δοκιμάζετε ένα τροποποιημένο σχέδιο, μαθαίνετε ξανά και ούτω καθεξής μέχρι να φτάσετε τελικά σε μια έκδοση που δεν αποτυγχάνει. Αλλά δεν είναι ακόμα εκεί και όλες οι «διορθώσεις» του περιλαμβάνουν να κάνει τον πύραυλο ελαφρύτερο και ισχυρότερο.
Ως εκ τούτου, η υποψία είναι ότι ο Μασκ υπέθεσε αλαζονικά ότι η ρίψη αρκετών χρημάτων και ταλέντου μηχανικής στο έργο θα μπορούσε με κάποιο τρόπο να ξεπεράσει τους περιορισμούς της κλασικής «εξίσωσης πυραύλων» του Ρώσου επιστήμονα Konstantin Tsiolkovsky του 1903. Αυτή είναι αυτή που λέει ότι περίπου το 90 τοις εκατό του βάρους ενός πυραύλου πρέπει να εκτοξευτεί στη Γη.
Η εξίσωση πυραύλων σημαίνει ότι το αμάξωμα του οχήματος, οι κινητήρες του, το φορτίο του και οι άνθρωποι του δεν πρέπει να υπερβαίνουν το 10 τοις εκατό του βάρους εκτόξευσης του πυραύλου. Αυτό, με τη σειρά του, εξηγεί γιατί κανείς άλλος δεν έχει καταφέρει να μειώσει ριζικά το κόστος ανά κιλό μεταφοράς πραγμάτων σε τροχιά – και η εξίσωση ισχύει και για τους πυραύλους του Μασκ.
Δεν είναι αδύνατο ότι το Starship θα μπορούσε να λειτουργήσει περισσότερο ή λιγότερο όπως είχε προβλεφθεί, αν και η υπόσχεση για 100 τόνους φορτίου φαίνεται πολύ απρόσιτη. Αλλά ο μόνος τρόπος με τον οποίο ο Musk μπορεί να προσπαθήσει να διορθώσει τα πράγματα είναι να κάνει το πλοίο ακόμα πιο ελαφρύ και τους κινητήρες ακόμα πιο ισχυρούς. Αυτά, δυστυχώς, είναι δύο διορθωτικά μέτρα που λειτουργούν το ένα εναντίον του άλλου.
Όλο και μεγαλύτεροι κινητήρες καταναλώνουν περισσότερο καύσιμο και προσθέτουν περισσότερο βάρος, επομένως δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια βελτίωσης εκεί. Προκαλούν επίσης περισσότερο άγχος και κραδασμούς, ενώ το κύτος, οι δεξαμενές και οι σωλήνες του πλοίου γίνονται πιο εύθραυστα και επιρρεπή σε ατυχήματα με κάθε κιλό που κόβει.
Το Starship δεν έχει φτάσει ποτέ σε τροχιά και οι αμφιβολίες σχετικά με τη βασική μηχανική ικανότητα του SpaceX συσσωρεύονται. Η Nasa έδωσε τη δουλειά της κατασκευής του σεληνιακού προσεδάφισης Artemis III στη SpaceX το 2021, αλλά τον Οκτώβριο άνοιξε ξανά τη σύμβαση και σε αντίπαλες εταιρείες.
Πιθανότατα θα συνεχίσουμε να βλέπουμε ανθρώπινα όντα πίσω στη Σελήνη με τον έναν ή τον άλλο τρόπο (Αμερικανούς ή Κινέζους), αλλά αν η υπόσχεση των 10 $ το κιλό σε τροχιά αποδειχθεί λανθασμένη, δεν θα συμβούν πολλά πέρα από τη σεληνιακή τροχιά την επόμενη δεκαετία.
