Όταν οι βουλευτές προσπάθησαν να τερματίσουν μέσω νομοθεσίας το απόρρητο γύρω από τις δωρεές που έγιναν στο φιλανθρωπικό όχημα της συζύγου του προέδρου, Φίλιππα Καρσερά-Χριστοδουλίδη, ο πρόεδρος αρνήθηκε να υπογράψει το νομοσχέδιο, ισχυριζόμενος ότι ήταν αντισυνταγματικό. Οι βουλευτές κατηγορήθηκαν ότι προσπάθησαν να κερδίσουν κάποιους φθηνούς πολιτικούς πόντους κατά της κυβέρνησης και ότι ο τρόπος λειτουργίας της Ανεξάρτητης Υπηρεσίας Κοινωνικής Στήριξης ήταν άψογος.
Δεν χρειαζόταν διαφάνεια, γιατί όλοι έπρεπε να αποδεχτούμε την υπόθεση ότι οι επιχειρήσεις και οι πλούσιοι ιδιώτες δωρίζουν μεγάλα χρηματικά ποσά στην κυβέρνηση χωρίς να θέλουν ποτέ τίποτα σε αντάλλαγμα. Οι δωρεές γίνονται επειδή οι επιχειρηματίες στην Κύπρο δεν είναι απλώς αλτρουιστές, αλλά πιστεύουν επίσης στην αξία του σκοπού της προεδρικής φιλανθρωπικής οργάνωσης - οικονομική στήριξη σε φοιτητές πανεπιστημίου, παρά την ύπαρξη κρατικών επιχορηγήσεων για βοήθεια σε άπορους φοιτητές.
Ενώ οι ανησυχίες των πολιτικών για το πώς λειτουργούσε το πρακτορείο θα μπορούσαν εύκολα να απορριφθούν από το προεδρικό μέγαρο ως ωμή πολιτικοποίηση, δεν θα μπορούσε να κάνει το ίδιο στην περίπτωση της έκθεσης που εξέδωσε η Υπηρεσία Ελέγχου την Τρίτη. Ούτε θα μπορούσε να κατηγορήσει την έκθεση για την εχθρότητα του γενικού ελεγκτή, γιατί ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης έχει φύγει εδώ και καιρό από την υπηρεσία.
Η έκθεση επισήμανε ότι εταιρείες που έκαναν μεγάλες δωρεές στον Οργανισμό Κοινωνικής Στήριξης είχαν επίσης οικονομικές συναλλαγές με το κράτος. Αν και είπε ότι δεν βρήκε κανένα αποδεικτικό στοιχείο για συναλλαγές, η Ελεγκτική Υπηρεσία σημείωσε ότι θα μπορούσαν να προκύψουν συνθήκες που «θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε δημόσια ανάκριση». Και επεσήμανε το προφανές που μπορούν να δουν όλοι εκτός από τον πρόεδρο και τη σύζυγό του – «ο σύζυγος του προέδρου του οργανισμού είναι ταυτόχρονα και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο οποίος λαμβάνει αποφάσεις που επηρεάζουν άμεσα ή έμμεσα τους δωρητές των εταιρειών».
Η Ελεγκτική Υπηρεσία έδωσε επίσης παραδείγματα. Κάποιες ναυτιλιακές εταιρείες έκαναν μεγάλες δωρεές τα δύο πρώτα χρόνια της προεδρίας Χριστοδουλίδη. Το 2024, όταν έξι ναυτιλιακές εταιρείες συνεισέφεραν το ένα τρίτο των εσόδων του πρακτορείου (750.000 ευρώ), το υπουργικό συμβούλιο εξέδωσε κατά σύμπτωση διάταγμα που μειώνει τον φόρο χωρητικότητας κατά 30 τοις εκατό για ορισμένους τύπους πλοίων. Ανέφερε επίσης την περίπτωση μιας εταιρείας που διαπραγματευόταν μια μακροπρόθεσμη σύμβαση με το κράτος, συνεισφέροντας 695.000 ευρώ το 2023 και το 2024.
Οι απαντήσεις σε αυτές τις πολύ θεμιτές ανησυχίες ήταν νομικές, αποφεύγοντας εντελώς το ζήτημα της διαφάνειας. Η διοικητική επιτροπή του οργανισμού δήλωσε: «Η αποστολή του οργανισμού είναι ξεκάθαρα θεσμική. Η Διοικούσα Επιτροπή εκφράζει έντονη ανησυχία για την προσπάθεια μετατροπής της τεχνοκρατικής εποπτείας σε εργαλείο πολιτικής εκμετάλλευσης…»
Αν όλα είναι υπεράνω του πίνακα και δεν υπάρχει τίποτα να κρυφτεί, γιατί ο Καρσερά-Χριστοδουλίδης αντιτίθεται τόσο έντονα στη δημοσιοποίηση των ονομάτων των δωρητών; Η Ελεγκτική Υπηρεσία πρότεινε τη γνωστοποίηση οντοτήτων ή φυσικών προσώπων που πρόσφεραν περισσότερα από 20.000 ευρώ. Το νομοσχέδιο που ετοίμασαν οι βουλευτές ζητούσε αποκάλυψη για δωρεές άνω των 5.000 ευρώ. Δεν γνωρίζουμε από ποιο ποσό πρέπει να είναι υποχρεωτική η γνωστοποίηση, αλλά το θέμα δεν είναι το ποσό αλλά η διαφάνεια. Χωρίς διαφάνεια, οι υποψίες για δοσοληψίες διαφθοράς θα διαφαίνονται πάντα πάνω από την υπηρεσία.
